احاله چیست؟
احاله از جمله استثنائات صلاحیت محلی محسوب می شود که در برخی موارد در نظام دادرسی کیفری ما اجرا می شود. اصل صلاحیت محلی به این معناست که حوزه قضایی رسیدگی کننده به جرم می بایست صلاحیت رسیدگی به جرم را داشته باشد و در واقع جرم می بایست در دادگاهی رسیدگی شود که صلاحیت رسیدگی ذاتی و محلی را داشته باشد. با این حال در پاسخ به این سوال که احاله چیست باید گفت احاله خلاف قاعده صلاحیت محلی محسوب می شود.
صلاحیت محلی به این معنی است که اصولا جرم در محل وقوع جرم رسیدگی می شود و احاله یکی از مواردی است که این قاعده نقض می شود.
برای ارتباط با وکیل کیفری با گروه وکلای السا در تماس باشید
تفاوت احاله با صلاحیت اضافی چیست؟
در صلاحیت اضافی دادگاه علاوه بر جرم صالح خود به جرایم دیگری رسیدگی می کند ولی در احاله ممکن است اساساً دادگاهی که به جرم رسیدگی می کند صلاحیت محلی نداشته باشد.
مثال:
فردی مرتکب چند جرم در شهر های متقاوت و دادگاه رسیدگی به جرم مهم تر به بقیه رسیدگی می کند. (به هر حال خود دادگاه جرم مهم تر نسبت به جرم مهم تر اصالتا صالح بود)
چند نفر با همدیگر مرتکب جرم می شوند و شیراز به جرم همه رسیدگی می کند؛ به هر حال شیراز نسبت به جرم یکی از متهمین صالح بوده
شیوه تقاضا و موافقت در احاله چیست؟
احاله ممکن است از شهری به شهر دیگر یا استانی به استان دیگر واقع شود. بنابراین در پاسخ به این سوال که شیوه احاله چیست؟ باید گفت در ابتدا باید این موضوع مشخص شود که احاله قرار است از کدام منطقه به منطقه دیگر ارسال شود.
در چه مواردی احاله واقع می شود؟
در برخی موارد دادگاهی که صلاحیت محلی رسیدگی به جرمی را ندارد به دلیل شرایط خاص بهتر از دادگاه صالح محلی رسیدگی می کند در این موارد رسیدگی از دادگاه صالح به دادگاهی که اصولا صلاحیت محلی ندارد واگذار می شود.
1– متهم یا بیشتر متهمین در حوزه قضایی دیگری اقامت داشته باشند.
2- دور بودن دادگاه صالح محلی
3- حفظ نظم و امنیت عمومی
1- متهم یا بیشتر متهمین در حوزه قضایی دیگری اقامت داشته باشند.419 ادک مصوب 1392
یکی از گونه های احاله این است که متهم یا بیشتر متهمین در حوزه دیگری اقامت داشته باشند. در واقع در زمانی که متهم یا بیشتر متهمین در حوزه دیگری اقامت داشته باشند برخلاف اصل صلاحیت محلی رسیدگی انجام می شود وقواعد احاله اجرا می شود.
مثال: علی و رضا و غلام با هم میرن مسافرت و تو مسافرت از شیراز به کردستان، در کردستان مرتکب جرم می شوند با توجه به این که احضاریه و رفت آمد متهمین موجب هزینه هم برای متهمین و هم برای دادگستری است همه در همان شهر محل اقامت رسیدگی می شوند پرونده از دادگاه محل وقوع جرم به دادگاه محل اقامت متهمین احاله می شود . در این مورد تعدد متهمین شرط نیست یعنی حتی اگر فقط علی هم مرتکب جرم می شد .
2- دور بودن محل وقوع جرم از دادگاه صالح
در پاسخ به سوال انواع احاله چیست به شرایط دیگری که موجب احاله می شود اشاره می شود. دومین مورد احاله در زمانی است که محل وقوع جرم از دادگاه صالح دور می باشد به نحوی که دادگاه دیگر به علت نزدیک بودن به محل وقوع جرم آسان تر بتواند به موضوع جرم رسیدگی کند. بند ب م 419
در برخی از نقاط کشور گاه قلمرو جغرافیایی وسیعی به عنوان حوزه قضایی یک دادگاه شناخته شده است حال در چنین مناطقی اگر جرم در گوشه ای از این حوزه و دادگاه صالح در گوشه دیگری از این حوزه باشد و از طرفی در حوزه مجاور دادگاهی باشد پرونده به این دادگاه احاله می شود. مجددا تاکید می شود که احاله استثنایی بر صلاحیت محلی است ونه صلاحیت ذاتی بنابراین نمی توان به بهانه دور بودن دادگاه صالح قواعد صلاحیت ذاتی را نقض کرد.
3- حفظ نظم و امنیت عمومی
در پاسخ به این سوال که گونه های احاله چیست می بایست گفت که همان طور که اشاره شد احاله در سه وضعیت محقق می شود و سومین وضعیتی که منجر به احاله می شود حفظ نظم و امنیت عمومی است. در واقع حفظ نظم و امنیت عمومی منجر به این می شود که رسیدگی گاهی اوقات در شهر دیگری واقع شود.
مثال : در شهری کوچکی جرم منافی عفت علیه کودکی اتفاق می افتد و احساسات عمومی شدیدا جریجه دار می شود در این شرایط با درخواست رییس قوه قضاییه یا دادستان کل کشور و تجویز دیوان عالی کشور به شهری دیگر ارجاع می شود.
شیوه پذیرش و تقاضای احاله چیست؟
به منظور پاسخ به این سوال که شیوه پذیرش و تقاضای احاله چیست می بایست بسته به نوع احاله پاسخ داده شود. در واقع احاله بسته به این که از شهر به شهری یا استان به استان دیگری واقع شود قواعد خاص خود را دارد.
احاله بین دو حوزه قضایی دو استان متفاوت به چه نحو است؟
تقاضای دادستان یا رییس حوزه قضایی مبدا و موافقت دیوان عالی کشور م.418 ادک)
احاله در دو حوزه قضایی از یک استان به چه نحو است؟
تقاضای دادستان یا ریس حوزه قضایی مبدا و موافقت رییس شعبه اول دادگاه تجدید نظر استان (ماده 418 ادک)
احاله به منظور حفظ نظم و امنیت به چه نحو است؟
به منظور حفظ نظم و امنیت:
پیشنهاد رییس قوه قضاییه یا دادستان کل کشور و موافقت دیوانعالی کشور م 420 ادک مصوب 1392
نکته مهم:
احاله امری استثنایی است و فقط در موارد خاصی انجام می شود زیرا اصل بر این است که پس از ارجاع پرونده نمی توان آن را از شعبه مرجوع الیه اخذ و به شعبه دیگری ارجاع داد. ماده 339 ادک
نکته 2-
احاله نباید موجب عسر و حرج شاکی یا مدعی خصوص شود تبصره 419