داوری حقوقی

باب هفتم قانون آیین دادرسی مدنی به موضوع داوری حقوقی اشاره می کند طبق ماده 454 قانون آیین دادرسی مدنی کلیه اشخاصی که اهلیت برای اقامه دعوا دارند می توانند با تراضی یکدیگر منازعه کنند و اختلافات خود را حل و فصل کنند این اختلافات لزومی ندارد در دادگاه مطرح شده باشد بنابراین ممکن است اختلاقات مطروحه در دادگاه مطرح شده باشد یا این که در دادگاه طرح نشده باشد همچنین داوری می تواند یک نفر باشد یا چند نفر باشد

داور را چه کسی انتخاب می کند؟

متعاملین می توانند ضمن معامله شوند که شخص خاصی را به عنوان داور تعیین کنند تا در صورت اختلاف آن شخص بین ایشان حل اختلاف کند و از طرفی می توانند در صورتی که در حین معامله داور مشخص نکرده باشند می توانند در قراردادی جداگانه داور را مشخص کنند همچنین متعاملین می توانند چند نفر داور را که تعداد آن ها باید فرد باشد مشخص کنند.

در صورتی که طرفین که قرار بوده داور تعیین کنند داوری را تعیین نکنند وضعیت به چه نحو است ؟

 از دیگر مباحث مهم در حوزه داوری حقوقی سوال فوق است. یکی از موارد رایجی که در تعیین داور وجود دارد بحث تعیین داور است. در مواردی که طرفین معامله یا قرارداد متعهد به معرفی می شوند می بایست ظرف مدت مشخص داور را مشخص کنند با این حال در برخی موارد به رغم گذر زمان متعاملین از معرفی داور استنکاف می کنند در صورتی که یکی از طرفین با وجود وظیفه ای که برای تعیین داور دارد از این امر امتناع کرده باشد طرف دیگر می تواند داور خود را معین کند و از طریق اظهارنامه رسمی به طرف مقابل معرفی کند در این صورت طرف مقابل می بایست ظرف ده روز اقدام کند و در صورتی که در ده روز اقدامی انجام نشود ذینفع می توانند به منظور تعیین داور به دادگاه مراجعه کند.

در صورتی که در قرارداد داوری تعداد داور معین نشده باشد تکلیف چیست ؟

از دیگر مباحث مهم در حوزه داوری حقوقی سوال فوق است. در صورتی که قرارداد داوری تعداد داور مشخص نشده باشد و طرفین نتوانند در تعیین داور یا داوران توافق کنند هر یک از طرفین باید یک نفر را به عنوان داور معرفی کنند و با توجه به این که دو داور برای تعیین داوری کفایت نمی کند و الزاما باید داور عدد فرد باشد نفر سوم را با توافق همدیگر تعیین می کنند.

در صورتی که طرفین از معرفی داوری حقوقی استنکاف کنند چه اقداماتی باید انجام شود؟

در صورتی که طرفین از تعیین داور استنکاف کنند و و یا این که در مورد داوری مشخص به توافق نرسند هر یک از طرفین می توانند با ارسال اظهارنامه به طرف مقابل بوسیله اظهارنامه درخواست کنند .

لازم به ذکر است هر گاه راجع به اصل معامله یا قرارداد راجع به داوری بین طرفین اختلافی باشد دادگاه ابتدا به آن رسیدگی می کند و نسبت به آن موضوع اظهار نظر می کند همچنین در صورتی که که طرفین نسبت به دادگاه معینی برای انتخاب داور تراضی نکرده باشند دادگاهی که موظف است که داور را تعیین کند دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد.

در صورتی که داوری حقوقی بین اتباع ایرانی و خارجی باشد وضعیت به چه نحو است؟

در مورد داوری که بین اتباع ایرانی و خارجی است قانون آیین دادرسی مدنی در ماده 456 به برخی قواعد اشاره کرده است طبق این ماده اتباع ایرانی نمی تواند به نحوی از انحا تا زمانی که اختلاف ایجاد نشده باشد ملتزم شود که در صورت بروز اختلاف، برای حل آن به داور تبعه خارجی مراجعه کند و هر معامله ای که مخالف این شرایط باشد در قسمتی که با این قاعده مخالفت دارد بلااثر است.

داوری راجع به اموال عمومی و دولتی تابع چه مقرراتی است؟

از دیگر مباحث مهم در حوزه داوری حقوقی سوال فوق است. داوری راجع به اموال عمومی و دولتی پس از تصویب هیت وزیران و اطلاع مجلس شورای اسلامی انجام می شود و در برخی موارد که موضوع مهم است صرف اطلاع مجلس کفایت نمی کند بلکه مجلس باید این موضوع را به تصویب برساند.

لازم به ذکر است که مشخصات داور باید به درستی و صحت ذکر شود و در صورتی که تعیین داور بعد از اختلاف باشد موضوع اختلاف که به طور روشن مشخص شده است می بایست به داوران ابلاغ شود.

در صورتی که داور از داوری استنکاف کند تکلیف چیست؟

استنکاف داور از موضوعات رایجی است که در حوزه داوری حقوقی پیش می آید. هر گاه طرفین ملتزم می شود که درصورت بروز اختلاف بین آن ها شخص معینی را برای داوری تعیین کنند و آن شخص نخواهد یا نتواند داوری را انجام دهد و از طرفی طرفین با داوران یا داور دیگری نیز به توافق نرسند اختلاف صلاحیت در دادگاه است .

آیا هر شخصی می تواند اقدام به  داوری حقوقی کند؟

خیر

طبق ماده 466 قانون آیین دادرسی مدنی هر شخصی صلاحیت قرار گرفتن در جایگاه داور را ندارد . مواردی که مستوجب تشخیص عدم صلاحیت داور می شود به شرح زیر است:

 

• • اشخاص فاقد صلاحیت قانونی

• • اشخاصی که به موجب حکم قطعی دادگاه از داوری محروم شده اند

• • اشخاصی که بر اثر حکم قطعی دادگاه از داوری محروم شده اند.

• • کلیه قضات و کارمندان اداری شاغل در محاکم قضایی

علاوه بر موارد فوق در برخی موارد دادگاه نمی تواند این افراد را به عنوان داوری حقوقی معرفی کند مگر با تراضی طرفین :

افردی که سن آن ها کمتر از 25 سال تمام باشد

افرادی که در دعوا ذینفع باشند

افرادی که با یکی از اصحاب دعوا قرابت دارند

افرادی که قیم یا کفیل یا وکیل یکی از اصحاب دعوا باشد بنابراین شامل وکیل کفیل نمی شود

افرادی که خود یا همسرشان وارث یکی از اصحاب دعوا باشد

افرادی که با یکی از اصحاب دعوا یا با اشخاصی که قرابت نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم دارند در گذشته یا در حال حاضر در حال دادرسی کیفری هستند.

دادگاه چگونه داوری حقوقی را تعیین می کند؟

در مواردی که داور یا داوران به جای طرفین یا یکی از آنان داور تعیین کند باید حداقل از بین دو برابر تعدادی که برای داوری لازم است و واجد شرایط هستند داور یا داوران لازم را از طریق قرعه معین نماید.  دادگاه بعد از این که داور یا داوران می بایست قبولی این افراد را اخذ کند و نام و نام خانوادگی داوران را به طرفین اعلام می کند و این اعلام می بایست به صورت کتبی باشد.

در چه مواردی با تعیین قرعه داوری حقوقی مشخص می شود؟

در برخی موارد داور با قرعه مشخص می شود که به آن اشاره کردیم در این موارد هر یک از طرفین می توانند پس از اعلام جلسه در صورت حضور داور را رد کند و در صورتی که غایب باشد از تاریخ ابلاغ ده روز فرصت دارد تا داور تعیین شده را رد کند مگر این که موجبات رد بعدا ایجاد شود که در این صورت ابتدای مدت روزی است که علت ایجاد شده باشد.

آیا بعد از تعیین داور طرفین می توانند داور را عزل کنند؟

از دیگر مباحث مهم در حوزه داوری حقوقی سوال فوق است. بعد از این که داور مشخص شد طرفین حق ندارند که داور تعیین شده را عزل کنند مگر با تراضی طرفین بنابراین طرفین می بایست در انتخاب داور دقت کافی داشته باشند چرا که بعد از تعیین داور امکان عزل وجود ندارد . برای اطلاع بیشتر راجع به داوری پیشنهاد می کنیم وارد لینک شوید.