پشت نویسی
پشت نویسی یا ظهرنویسی یکی از روش های رایج انتقال اسناد تجاری می باشد در این نوشتار به برخی قواعد مربوط به پشت نویسی برات اشاره می شود.
پشت نویس حق مراجعه به چه اشخاصی را دارد؟
کسی که سند تجاری و برات را پشت نویسی کرده است حق مراجعه به تمام امضا کنندگان سند تجاری را دارد و این حق در مورد او محفوظ است.
آیا اسناد تجاری فقط از طریق پشت نویسی منتقل می شوند؟
خیر
اسناد تجاری در صورتی که از طریق پشت نویسی منتقل شوند ویژگی اسناد تجاری در آن ها حفظ می شود بنابراین می توانند از مزیت های اسناد تجاری استفاده کنند مثلا معامله منشا به دلیل وصف تجریدی داشتن اسناد تجاری نمی تواند در اعتبار اسناد تجاری تاثیر بگذارد با این حال در صورتی که شخصی بخواهد سند تجاری را نه از طریق پشت نویسی بلکه از طریق انتقال عادی منتقل کند این عمل امکان پذیر است ولی ویژگی های اسناد تجاری از بین می رود مثلا فسخ معامله منشا می تواند موجب امکان عدم پرداخت چک شود.
آیا در اسناد تجاری حتما باید کلمه حواله کرد وجود داشته باشد تا بتوان از طریق پشت نویسی آن را انتقال داد؟
خیر
برای برات لزومی ندارد که حتما کلمه حواله کرد در قسمت پشت نویسی نوشته شده باشد با این حال در صورتی که حواله کرد خط خورده باشد یا نوشته ای مبنی بر غیر قابل انتقال بودن وجود داشته باشد امکان انتقال وجود ندارد و برات و هر گونه سند تجاری غیر قابل انتقال از طریق پشت نویسی است ولی امکان انتقال از طریق عادی وجود دارد.
بنابراین برات اصولا قابل انتقال از طریق پشت نویسی است مگر این که نوشته شده باشد که غیر قابل انتقال است.
برات از چه شیوه هایی می توان پشت نویسی کرد؟
برای پشت نویسی یا می توان نام انتقال گیرنده را نوشت یا به حواله کرد او این کار را انجام داد.
دومین شیوه پشت نویسی برات، پشت نویسی در وجه حامل است
بنابراین پشت نویسی می تواند در وجه حامل باشد و شخصی که در وجه او پشت نویسی شده است می تواند با قبض و اقباض سند تجاری را منتقل کند یا اینکه نام خود را قید کند.
آیا در برات ذکر نام منتقل الیه در پشت نویسی الزامی است؟
در برات براتگیر نمی تواند حامل باشد دارنده نیز نمی تواند حامل باشد و اگر دارنده حامل بود به عنوان یک سند عادی محسوب می شود و وصف تجاری بودن زایل می شود. با این حال اگر کسی سند تجاری برات را پشت نویسی کند می تواند در وجه حامل این کار را انجام دهد و پشت نویسی در وجه حامل انجام شود.
بنابراین پشت نویسی در وجه حامل امکان پذیر است ولی دارنده نمی تواند حامل باشد و براتگیر نیز نمی تواند حامل باشد
پشت نویسی جزییی باطل است ولی پشت نویسی مشروط صحیح است.
آیا بعد از پشت نویسی انتقال پشت نویس در برابر دارنده باقی می ماند؟
برخلاف انتقال مدنی وقتی پشت نویسی انجام می شود مسئولیت سایر پشت نویس کنندگان نسبت به دارنده حفظ می شود.
آیا در برات می توان به برات را به صادر کننده پشت نویسی کرد؟
در برات امکان پشت نویسی وجود دارد و این امکان وجود دارد که به صادر کننده پشت نویسی شود با این حال در این فرض صادر کننده نمی تواند به ظهرنویس های قبل خود مراجعه کند چرا که خود او در مقابل پشت نویس ها متعهد است